Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες είναι τα νέα σύνορα ενός παγκοσμιοποιημένου κόσμου

Oι εκατοντάδες νεκροί στη Λαμπεντούζα, τον Οκτώβριο του 2013, ήταν ένα σοκ για τις ευρωπαϊκές συνειδήσεις. Έφεραν με δραματικό τρόπο στο προσκήνιο τις «παράπλευρες απώλειες» σε ανθρώπινες ζωές που συνεπάγονται οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στις προκλήσεις που θέτουν κάποια κεφαλαιώδη διακυβεύματα της εποχής μας: ο έλεγχος των συνόρων, όταν η ίδια η έννοια του συνόρου απεδαφικοποιείται, ρευστοποιείται και καθίσταται προβληματική, η επιδίωξη της ασφάλειας ως de facto φαλκίδευση των ελευθεριών, η διολίσθηση του ιδεώδους της δημοκρατικής πολιτείας σε κρατικές και διακρατικές πρακτικές έκτακτης ανάγκης και καταστάσεων εξαίρεσης, τέλος η προϊούσα έκπτωση της θεμελιώδους, για τη Δύση τουλάχιστον, έννοιας των «Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».

Η τραγωδία της Λαμπεντούζα έγινε η απαρχή για να ξεκινήσει μια δημόσια συζήτηση στην οποία αναγκάσθηκαν να πάρουν θέση, ανεξάρτητα αν αυτή ήταν προσχηματική ή σχετικά ειλικρινής, πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες και άλλοι θεσμικοί παράγοντες. Ταυτόχρονα, αναζωπυρώθηκε ένα κίνημα, από την Ιταλία ώς τη Γερμανία και σε όλη σχεδόν την  ευρωπαϊκή ήπειρο, που επιμένει να αναδεικνύει τη στάση απέναντι στο «μεταναστευτικό» ως ένα κρίσιμο και αποφασιστικό διακύβευμα για το μέλλον της ίδιας της δημοκρατίας, σε Δύση και Ανατολή, σε Βορρά και Νότο. 

Το ελληνικό Φαρμακονήσι, στ’ ανοιχτά της Λέρου, τον Ιανουάριο του 2014, όπου έχασαν τη ζωή τους 11 άνθρωποι, 8 παιδιά και 3 γυναίκες, φαίνεται ότι δυσκολεύεται να πολιτογραφηθεί ως απαρχή προβληματισμού για την ελληνική “κοινή γνώμη”: “τραγωδία” σύμφωνα με την τρέχουσα δημοσιογραφική διατύπωση, “έγκλημα” σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες που θρηνούν τα θύματά τους, “ατύχημα” σύμφωνα με την εκδοχή των φερόμενων ως αυτουργών ανδρών του Λιμενικού Σώματος και της πολιτικής ηγεσίας τους. Κι όμως, είναι κοινό μυστικό ότι το Φαρμακονήσι αποτελεί την απολύτως προβλέψιμη συνέχεια μιας πολιτικής της οποίας το success story πιστώνεται με πλήθος πτώματα στα ναρκοπέδια του Έβρου, πνιγμένους στα νερά του Αιγαίου και έγκλειστα σε συρματοπλέγματα ζωντανά κορμιά στα περίφημα “κέντρα κράτησης” –ευφημιστικός νεολογισμός για τα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στην Αμυγδαλέζα κι αλλού στην ελληνική επικράτεια, καθώς και σε αυτά που ετοιμάζονται εντός κι εκτός συνόρων προσεχώς.

Στις 7 Φεβρουαρίου του 2014, η Αφγανική Κοινότητα της Αθήνας διοργάνωσε μια ειρηνική εκδήλωση στη μνήμη των θυμάτων του “ναυαγίου” στο Φαρμακονήσι μπροστά στη Βουλή των Ελλήνων. Εξωτικοί συμπολίτες μας, γυναίκες, άνδρες και παιδιά, κρατώντας κεριά κι απλά φύλλα χαρτιού με λίγα λόγια γραμμένα στη γλώσσα μας, στη γλώσσα τους και στα αγγλικά, απαίτησαν με σεμνότητα δυσανάλογη προς το μέγεθος του πένθους τους να αποδοθεί δικαιοσύνη στους νεκρούς, να ανευρεθούν οι σωροί τους και να τιμωρηθούν οι φυσικοί αυτουργοί και οι άλλοι υπεύθυνοι για την νέα τραγωδία στα νερά του Αιγαίου.

Αν η εύγλωττη χειρονομία του σωσμένου από τον θάνατο μάς επιβάλλει να ξανασκεφθούμε την ίδια τη ζωή μας, δεν αρκεί να αναλωνόμαστε σε εκδηλώσεις ηθικού αποτροπιασμού απέναντι στη βία που ασκείται στους τόσο διαφορετικούς όμοιούς μας, ούτε να επιβεβαιώνουμε αυτάρεσκα τα φιλάνθρωπα αισθήματά μας απέναντι στον αναξιοπαθούντα Άλλο, βολεύοντας τις όποιες ενοχές μας σε “συμβολικές” χειρονομίες: τα κεριά των Αφγανών συμπολιτών μας στο Σύνταγμα δεν ήταν ρεσώ μηντιακής «κοινωνίας πολιτών».


Λίγη πληροφόρηση και εγρήγορση για τα τεκταινόμενα στη χώρα μας και στην Ευρώπη σχετικά με αυτούς τους ανοικονόμητους συμπολίτες μας, που τους αποκαλούν «λαθραίους» οι λαθρεπιβήτορες της κάθε εξουσίας και μαθητευόμενοι μάγοι της θανατοπολιτικής,  αυτούς που επιμένουν να περνούν σύνορα ρισκάροντας τις ζωές τους, και γίνονται οι ίδιοι τα νέα, ζωντανά, κινούμενα σύνορα του καιρού μας: αυτό είναι το στοίχημα που βάζει το Εμπρός το Σάββατο, 15 Φεβρουαρίου 2015, με τη διοργάνωση της ημερίδας "ΛΑΜΠΕΝΤΟΥΖΑ, ΦΑΡΜΑΚΟΝΗΣΙ, ΑΘΗΝΑ
Πολιτικές ελέγχου των μεταναστευτικών ροών, δικαιώματα, αλληλεγγύη"