Σε κάθε ζωή υπάρχει κάτι μη βιωμένο, όπως σε κάθε μιλιά υπάρχει κάτι ανέκφραστο. Ο χαρακτήρας είναι η σκοτεινή δύναμη που τίθεται ως φρουρός αυτής της άθικτης* ζωής: επαγρυπνά για να περιφρουρήσει αυτό που δεν υπήρξε ποτέ και το οποίο, χωρίς να το θέλεις, εγγράφει το ίχνος του πάνω στο πρόσωπό σου. Γι’ αυτό και το παιδί που μόλις έχει γεννηθεί έχει ήδη μια έκφραση που μοιάζει με αυτήν ενός ενήλικου: στην πραγματικότητα, ανάμεσα στα δύο πρόσωπα, δεν υπάρχει τίποτε ταυτόσημο, εκτός από εκείνο που, τόσο στο ένα όσο και στο άλλο, δεν έχει βιωθεί.
Η κωμωδία του χαρακτήρα: τη στιγμή κατά την οποία ο θάνατος αποσπά βίαια από τα χέρια τους εκείνο που τα πρόσωπα κρατούσαν ζηλότυπα κρυμμένο, δεν αρπάζει παρά μόνο μια μάσκα. Διότι εκείνη τη στιγμή ο χαρακτήρας εξαφανίζεται: στο πρόσωπο του νεκρού δεν υπάρχει πλέον ίχνος αυτού που δεν έχει βιωθεί, οι ρυτίδες που έχει σκάψει ο χαρακτήρας ατονούν. Έτσι ο θάνατος μένει με άδεια χέρια: δεν έχει καμία δικαιοδοσία πάνω στον θησαυρό του χαρακτήρα, και αυτό που ποτέ δεν υπήρξε περιέρχεται στην ιδέα της ευτυχίας, το αγαθό εκείνο το οποίο η ανθρωπότητα αποδέχεται, ως μοναδικός κληρονόμος, από τον χαρακτήρα.
*Στα ιταλικά, “indelibato”, από το delibare, που σημαίνει το να αφαιρείς ένα μέρος μιας προσφοράς η οποία προορίζεται για τους θεούς (σ.τ.μτφ.)
Giorgio Agamben, Idée de la prose, Christian Bourgois éditeur, Παρίσι 2006 (Πρώτη έκδοση στα ιταλικά: Idea della prosa, Feltrinelli, 1985).
