Φθινόπωρο και άνοιξη για την ελληνική φωτογραφία

Θεσμοί, πρόσωπα και... κάμερες

Γιώργος Μουτάφης, από τη σειρά Ασυνόδευτα ανήλικα, 2009
Βραβείο Φωτογραφικών Συναντήσεων Κυθήρων στην κατηγορία «Nέoι Φωτογράφοι»

Επιστροφή από τα Κύθηρα, με το πλοίο της γραμμής. Ένα δωδεκάωρο απαγορευτικό παρέτεινε ανέλπιστα τη διαμονή. Νωπή ακόμα η γεύση από εικόνες, λέξεις και παρουσίες στις «Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων». Εργόχειρο ενός ανδρός, του Γιάννη Σταθάτου, που με νηφάλιο πάθος οραματίστηκε μια μικρή Αρλ στα νερά του Αγαίου. Τη φθινοπωρινή ρέμβη του ταξιδιού διακόπτει ο αχός της προεκλογικής Καπερναούμ.

Ολική επαναφορά στην πρωτεύουσα και αναμονή του Athens Photo Festival, του «Διεθνούς Μήνα Φωτογραφίας» που τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει θεαματική ανάπτυξη, οι κεντρικές εκδηλώσεις του οποίου μετατέθηκαν, λόγω εκλογών, για τον Νοέμβρη. Έργο κι αυτό ενός ανεξάρτητου θεσμού, του «Ελληνικού Κέντρου Φωτογραφίας» που διευθύνει ο Σταύρος Μωρεσόπουλος. Κι εδώ, όπως και στα Κύθηρα, ηχηρή η απουσία οποιασδήποτε κρατικής αρωγής.

Ο Γιάννης Σταθάτος στην έκθεση της Νατάσσας Μαρκίδου Still Lifes 2007-2009,
Μερκάτο, Χώρα Κυθήρων

Μη κρατικοί θεσμοί, με πρώτο το Μουσείο Μπενάκη, παράγουν έργο με συνέχεια και συνέπεια στον χώρο της φωτογραφίας. Και οι κρατικοί θεσμοί; Την άνοιξη έχουμε την 21η Διεθνή Φωτογραφική Συνάντηση της Θεσσαλονίκης, μετεξέλιξη της ιστορικής «Φωτοσυγκυρίας», νυν PhotoΒiennale. Με την ευθύνη του κρατικού Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, υπό τη διεύθυνση του Βαγγέλη Ιωακειμίδη. Ο τελευταίος τυγχάνει ταυτόχρονα καλλιτεχνικός διευθυντής, επί τρία συναπτά έτη, του φεστιβάλ της συμπρωτεύουσας και διευθυντής του Φωτογραφικού Κέντρου Σκοπέλου, ενός θεσμού-σφραγίδα. Την ίδια στιγμή, ο μοναδικός μόνιμος επιμελητής, με επιστημονική κατάρτιση και ακαδημαϊκούς τίτλους, του Μουσείου Φωτογραφίας, ο Ηρακλής Παπαϊωάννου, τελεί σε αναγκαστική αγρανάπαυση. Το σύνολο των στελεχών και συνεργατών του Μουσείου οδηγήθηκαν προοδευτικά σε μετάταξη, αποχώρηση ή παραίτηση, για να αντικατασταθούν από νέους εργαζόμενους, με τα γνωστά προγράμματα Stage ή ενοικιαζόμενους από εταιρείες, οι οποίοι επιπλέον παρακολουθούνται από τη διεύθυνση με κάμερες.

Καψάλι Κυθήρων

Και η περίφημη «Εθνική Πολιτική για τη Φωτογραφία»; Το προ πολλού εξαγγελθέν και μηδέποτε θεσπισθέν «Εθνικό Κέντρο Φωτογραφίας» που θα προέβαλλε την ελληνική φωτογραφία και θα μεριμνούσε για «συνέργειες» με εγχώριους και διεθνείς θεσμούς; Από την εποχή της θητείας του Θάνου Μικρούτσικου, το σχέδιο μπαινοβγαίνει απ’ τον φούρνο στην κατάψυξη. H τρίτη και τελευταία επιτροπή συγκλήθηκε επι υπουργείας Μιχάλη Λιάπη. Εκπονήθηκε πόρισμα που κι αυτό έμεινε στα χαρτιά. Συντονίστρια η Βένια Μπεχράκη, σύμβουλος του ΥΠΠΟ επί θεμάτων φωτογραφίας. Λεπτομέρεια: επί της θητείας της ως συμβούλου δύο διαδοχικών Υπουργών Πολιτισμού (Βουλγαράκη και Λιάπη), φωτογραφικά έργα της φιλοξενήθηκαν σε διεθνείς διοργανώσεις εποπτευόμενες και χρηματοδοτούμενες από το ΥΠΠΟ.

Θα τολμήσει άραγε η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ να αναμετρηθεί ουσιαστικά με την ελληνική φωτογραφία, ή μήπως να περιμένουμε μια ακόμα «χαμένη άνοιξη»;

Άννα Τατιάνα Κομνηνού, 2009
Κύθηρα-Πειραιάς με το Βιτσέντζος Κορνάρος