Epistemic Vigilence
Interview by Dimitris Cosmidis•
Interview by Dimitris Cosmidis•
photo Nikos Kokkalias
Early 80s, graduate student in Political Science, I came across a strange book cover: a red unicorn on black background. It was Dan Sperber’s Le symbolisme en général. I read it, I did not understand much, but I carried on for long in my “military” satchel. The student movement of occupations was in its way out, and I have made up my mind to go to France for doctoral studies. Right then, in the library of the Centre for Asia Minor Studies, I met a young anthropologist, student in a notorious university in London, now a prominent figure of the Greek anthropological community. Eager to impress him, I showed him the unicorn book, but his reaction shocked me: "These are dangerous readings, don’t mess with Sperber", he said. Three years later, after a DEA of History at the Sorbonne and a year at the Laboratory of Comparative Ethnology and Sociology in Nanterre, I finally managed to “mess” with Sperber. He accepted me in his seminar at the EHESS, but stipulated that he was no further directing any doctoral dissertation. It took me 12 years to go back to Paris. At the turn of the century, the door of his house remained ajar for me.
In a recent communication with him on Skype, he informed me that he was coming to Athens in early October to participate, as an honorary guest, in the third conference of the European Philosophy of Science Association (EPSA), following a proposal by Stathis Psillos, professor in the Department of Methodology, History and Theory of Science, University of Athens. Throughout the ride from "Eleftherios Venizelos" Airport to Athens, he did not stop inquiring about the situation in Greece. The next day I attended his opening lecture on "”Epistemic Vigilence”. October 7, on the terrace of the hotel Titania, Dan Sperber granted me an interview.
In a recent communication with him on Skype, he informed me that he was coming to Athens in early October to participate, as an honorary guest, in the third conference of the European Philosophy of Science Association (EPSA), following a proposal by Stathis Psillos, professor in the Department of Methodology, History and Theory of Science, University of Athens. Throughout the ride from "Eleftherios Venizelos" Airport to Athens, he did not stop inquiring about the situation in Greece. The next day I attended his opening lecture on "”Epistemic Vigilence”. October 7, on the terrace of the hotel Titania, Dan Sperber granted me an interview.
Judge
- Let's start with the name, origin and mother-tongue.
- Sperber, in German, means hawk, a typically Jewish name of Central Europe. I am the son of Manes and Jenka. My father called me Dan (Dan, a tribe of Israel), which means Judge, wanting to indicate that my generation will be the judge of his. I was born in 1942 in Cote d'Azur. My parents where not vacationing there, they had been refugees for a long time. My mother was born in Latvia, my father in Galicia, but during World War I, his family fled to Vienna. With Hitler's rise to power, my father, a co-worker of psychologist Alfred Adler and a persecuted communist, fled from Berlin to Paris through Yugoslavia. During the German occupation, he escaped to the "free zone" in southern France, where I was born in Cagnes-sur-Mer. From there we left for Switzerland. By the end of the war the family settled in Paris, where my father made a career as a writer. Already, since 1938, he broke away from the Comintern, opposing the Stalinist purges. Both my parents being German speaking, their French suffered, nevertheless they insisted upon using only French at my presence.
- Your youth?
- Ah, I too had one! Since the age of 13 I was involved in the anti-colonial struggle, in underground networks helping Algerians. I belonged then to the left wing of the Socialist Party. In 1963,after the Algerian War we formed in Paris the first Committee Against Apartheid in South Africa. Back then, I believed I was destined to become a professional revolutionary.
May 68
- Your relationship with Sartre and May 68?
- Let's start with the name, origin and mother-tongue.
- Sperber, in German, means hawk, a typically Jewish name of Central Europe. I am the son of Manes and Jenka. My father called me Dan (Dan, a tribe of Israel), which means Judge, wanting to indicate that my generation will be the judge of his. I was born in 1942 in Cote d'Azur. My parents where not vacationing there, they had been refugees for a long time. My mother was born in Latvia, my father in Galicia, but during World War I, his family fled to Vienna. With Hitler's rise to power, my father, a co-worker of psychologist Alfred Adler and a persecuted communist, fled from Berlin to Paris through Yugoslavia. During the German occupation, he escaped to the "free zone" in southern France, where I was born in Cagnes-sur-Mer. From there we left for Switzerland. By the end of the war the family settled in Paris, where my father made a career as a writer. Already, since 1938, he broke away from the Comintern, opposing the Stalinist purges. Both my parents being German speaking, their French suffered, nevertheless they insisted upon using only French at my presence.
- Your youth?
- Ah, I too had one! Since the age of 13 I was involved in the anti-colonial struggle, in underground networks helping Algerians. I belonged then to the left wing of the Socialist Party. In 1963,after the Algerian War we formed in Paris the first Committee Against Apartheid in South Africa. Back then, I believed I was destined to become a professional revolutionary.
May 68
- Your relationship with Sartre and May 68?
- Our path crossed during the anti-colonial struggle, but I was greatly disappointed by the lighthearted position of a good number of comrades repeating smugly that "it is better to be wrong on Sartre’s side than right on Raymond Aron’s." During May of '68 I participated as an independent militant in the Coordination of Action Committee for the Occupation of the Sorbonne.
- How did your political commitment affect your choice of studies?
- Absolutely! I studied sociology, initially at the Sorbonne with Georges Ballandier, then anthropology at Oxford with Rodney Needham. In 1965, upon my return to France, I began working as a researcher at the CNRS. In 1969 I started my 18 month fieldwork with the Dorzé, a small ethnic group in the highlands of southern Ethiopia.
Levi-Strauss- Absolutely! I studied sociology, initially at the Sorbonne with Georges Ballandier, then anthropology at Oxford with Rodney Needham. In 1965, upon my return to France, I began working as a researcher at the CNRS. In 1969 I started my 18 month fieldwork with the Dorzé, a small ethnic group in the highlands of southern Ethiopia.
- Your relationship with Claude Lévi-Strauss?
- In 1968 when I wrote my first book, Le structuralisme en anthropologie (Seuil, 1973), I was already attending his seminar in the Collége de France, where he was kind enough to yield four of his sessions so that I could present my book.
- And yet your critique of his work costed you a kind of isolation within the French anthropological community.
- This was much later, in 1982 when I published the text "Claude Levi-Strauss Today" (one of the three essays of the Le savoir des anthropologues). Here is a funny story: My book had just be come out, I was holding a seminar at Nanterre, and none of my colleagues were talking to me. During the break, one of them, making sure that nobody was around, whispered in my ear: "I agree with you." My writings on the relationship of anthropology and psychology also caused controversy, which became poignant with my turn towards naturalism in the '90s.
Chomsky
- In 1968 when I wrote my first book, Le structuralisme en anthropologie (Seuil, 1973), I was already attending his seminar in the Collége de France, where he was kind enough to yield four of his sessions so that I could present my book.
- And yet your critique of his work costed you a kind of isolation within the French anthropological community.
- This was much later, in 1982 when I published the text "Claude Levi-Strauss Today" (one of the three essays of the Le savoir des anthropologues). Here is a funny story: My book had just be come out, I was holding a seminar at Nanterre, and none of my colleagues were talking to me. During the break, one of them, making sure that nobody was around, whispered in my ear: "I agree with you." My writings on the relationship of anthropology and psychology also caused controversy, which became poignant with my turn towards naturalism in the '90s.
Chomsky
- When did you discover Noam Chomsky?
- I came across his work in 1964 and I felt that I was in the presence of a great thinker. That same year I attended his summer school on linguistics in Los Angeles. Chomsky was my biggest influence at the time.
Ethnography / Anthropology
- I came across his work in 1964 and I felt that I was in the presence of a great thinker. That same year I attended his summer school on linguistics in Los Angeles. Chomsky was my biggest influence at the time.
Ethnography / Anthropology
- What are your thoughts on post-modern anthropology;
- What I see is the progressive abandonment of the central purposes of scientific research, particularly in the cultural studies' departments, underestimating the need for serious and systematic ethnographic work: students that are taught anthropology but do not practice anthropology, dominance of relativism, confusion between description and interpretation, endless navel-gazing. There is lots to be done both in ethnography and anthropology, but we need to bear in mind that we are dealing with two distinct scientific disciplines.
Values
Values
- What is the role of values in scientific activity?
- Knowledge is a value in itself. Scientific truth is a value in itself. If your question suggests, for example, whether science can serve the demand for social justice, my answer is yes, there can be justice in science. In order to change the world for the better, we need to get to know it better, to interprete it better; presupposes a good understanding of the social, not only a better choice of means and ends of political action, but also the evaluating of the results of this action in society and the world. It is equally wrong to believe in the omnipotence of science, or politics. We must preserve the primary motivation for revolutionary action, the revolt against misery, injustice, oppression, that victimizes a large portion of mankind, and at the same time ensure that the outcome of this action will not be a new tyranny. Lets consider the very concept of revolution: it is a means to fight for a more just world -the revolution can not be an end. In the history of mankind, the great revolutions that succeeded in radically transforming the world are technological revolutions: the Neolithic revolution, the Urban revolution, the Industrial revolution, and most importantly, I think the one we are experiencing right now, the Informational revolution, to wich the Industrial revolution was probably a prelude. No oter revolution in history has ever been democratized as fast as this one, and this revolution is not over yet.
- Knowledge is a value in itself. Scientific truth is a value in itself. If your question suggests, for example, whether science can serve the demand for social justice, my answer is yes, there can be justice in science. In order to change the world for the better, we need to get to know it better, to interprete it better; presupposes a good understanding of the social, not only a better choice of means and ends of political action, but also the evaluating of the results of this action in society and the world. It is equally wrong to believe in the omnipotence of science, or politics. We must preserve the primary motivation for revolutionary action, the revolt against misery, injustice, oppression, that victimizes a large portion of mankind, and at the same time ensure that the outcome of this action will not be a new tyranny. Lets consider the very concept of revolution: it is a means to fight for a more just world -the revolution can not be an end. In the history of mankind, the great revolutions that succeeded in radically transforming the world are technological revolutions: the Neolithic revolution, the Urban revolution, the Industrial revolution, and most importantly, I think the one we are experiencing right now, the Informational revolution, to wich the Industrial revolution was probably a prelude. No oter revolution in history has ever been democratized as fast as this one, and this revolution is not over yet.
Europe / Greece
- What are your feelings on Europe and on Greece?
- What do you like me to say on Europe? I Will say it: Long live Europe! The question of "Europe" is a matter of sense of history.The 20th century was a century of horrible wars and mass massacres. Long Live Europe! Long live Europe, then, because we need to protect peace, and that only a united Europe can accomplish. Protect peace in Europe first –I do not know if that is sufficient to ensure world peace, but lets not forget that both World wars began in Europe. As for Greece, although I’ve been coming here since 1960, I can not bring myself to talk about it. What do you like me to say? Τhe platitudes of how much I love it? I read the newspapers, and it is painful to me, and not only to me, what is happening in Greece right now. The only thing I can tell you is that I am feeling solidarity.
Rich and wide range work in social and cognitive studies
Dan Sperber is a social and cognitive scientist. Emeritus Director of Research at CNRS, Professor at the Department of Philosophy, Central European University in Budapest, director of the International Cognition and Culture Institute – a joint web-based project of the LSE in London and the Institute Jean Nicod in Paris (ENS, EHESS, CNRS), has taught at Cambridge, the British Academy, University College of London, London School of Economics, the Van Leer Institute in Jerusalem, the Institute for Advanced Study at Princeton, the Universities of Michigan, Bologna, Hong Kong and Chicago. His writings spans a wide range of disciplines (ethnography, anthropology, linguistics, psychology, philosophy), contributing to the establishment of a new epistemological field (cognitive studies), which aims to consolidate into a new paradigm the study of three heterogeneous types of objectivity: the natural objectivity of the external world, the computing neural –combutational objectivity of the brain and the logico-symbolic objectivity of language. Milestones in his work -written both in French and English: Le symbolisme en général, Hermann, 1974 (Rethinking Symbolism, Cambridge UP, 1975)), Le Savoir des anthropologues, Hermann, 1982 (On Anthropological Knowledge, Cambridge UP 1985), Explaining Culture, Blackwell 1996 (La contagion des idées, Odile Jacob, 1996).
He co-authored with the British philosopher and linguist Deirdre Wilson, Relevance: Communication and Cognition, Blackwell 1986 - 2nd Rev. Edition 1995 (La Pertinence, Communication et Cognition, Minuit 1989), an innovative theory on linguistic communication that had an international impact. In 2009 he was the first to receive the Prix Claude Lévii-Strauss of the French Academy of Moral and Political Sciences, which rewards excellence in humanities and social sciences.
Dan Sperber is a social and cognitive scientist. Emeritus Director of Research at CNRS, Professor at the Department of Philosophy, Central European University in Budapest, director of the International Cognition and Culture Institute – a joint web-based project of the LSE in London and the Institute Jean Nicod in Paris (ENS, EHESS, CNRS), has taught at Cambridge, the British Academy, University College of London, London School of Economics, the Van Leer Institute in Jerusalem, the Institute for Advanced Study at Princeton, the Universities of Michigan, Bologna, Hong Kong and Chicago. His writings spans a wide range of disciplines (ethnography, anthropology, linguistics, psychology, philosophy), contributing to the establishment of a new epistemological field (cognitive studies), which aims to consolidate into a new paradigm the study of three heterogeneous types of objectivity: the natural objectivity of the external world, the computing neural –combutational objectivity of the brain and the logico-symbolic objectivity of language. Milestones in his work -written both in French and English: Le symbolisme en général, Hermann, 1974 (Rethinking Symbolism, Cambridge UP, 1975)), Le Savoir des anthropologues, Hermann, 1982 (On Anthropological Knowledge, Cambridge UP 1985), Explaining Culture, Blackwell 1996 (La contagion des idées, Odile Jacob, 1996).
He co-authored with the British philosopher and linguist Deirdre Wilson, Relevance: Communication and Cognition, Blackwell 1986 - 2nd Rev. Edition 1995 (La Pertinence, Communication et Cognition, Minuit 1989), an innovative theory on linguistic communication that had an international impact. In 2009 he was the first to receive the Prix Claude Lévii-Strauss of the French Academy of Moral and Political Sciences, which rewards excellence in humanities and social sciences.
His articles are available for free on the Internet from his personal website www.dan.sperber.fr
A selection of texts, representative of Dan Sperber’s intellectual itinerary of the last 30 years, will be published by Nefeli editions.
A selection of texts, representative of Dan Sperber’s intellectual itinerary of the last 30 years, will be published by Nefeli editions.
first published in ΚATHIMERINI, Sunday 23 October 2011
Επιστημική επαγρύπνηση
Μια συνάντηση με τον Νταν Σπερμπέρ
συνέντευξη στον Δημήτρη Κοσμίδη
| Αρχές δεκαετίας του ’80, επί πτυχίω φοιτητής στην Πάντειο, έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο με περίεργο εξώφυλλο: ένας κόκκινος μονόκερος σε φόντο μαύρο. Ηταν το Le symbolisme en général του Dan Sperber. Το διάβασα, δεν κατάλαβα και πολλά, το κουβαλούσα ωστόσο για καιρό στο μιλιτέρ μου σακίδιο. Φθίνοντος του κινήματος των καταλήψεων, αποφασισμένος πλέον να φύγω στη Γαλλία για μεταπτυχιακά, συναντώ στη βιβλιοθήκη του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών έναν νεαρό ανθρωπολόγο, φοιτητή σε περιώνυμο πανεπιστημιακό ίδρυμα του Λονδίνου, σήμερα προεξέχουσα μορφή της επιχώριας ανθρωπολογικής κοινότητας. Εσπευσα να τον εντυπωσιάσω, μοστράροντάς του το βιβλίο με τον μονόκερο, η απάντησή του όμως με πάγωσε: «Aυτά είναι επικίνδυνα διαβάσματα, μην μπλέξεις με τον Sperber». | ||
sociales, δηλώνοντάς μου ταυτόχρονα ότι αρνείται να διευθύνει διδακτορικές διατριβές. Εκανα 12 χρόνια να ξαναπάω στο Παρίσι. Στο γύρισμα του αιώνα,
η πόρτα του σπιτιού του παρέμενε μισάνοιχτη για μένα. Μιλώντας μαζί του
πρόσφατα στο Skype, μου ανακοίνωσε ότι αρχές Οκτωβρίου έρχεται στην
Αθήνα, για να συμμετάσχει, τιμητικά προσκεκλημένος, στο 3ο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Φιλοσοφίας της Επιστήμης (EPSA), μετά από πρόταση
του Στάθη Ψύλλου, καθηγητή στο MΙΘΕ (Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας
των Επιστημών) του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.
| Τρία χρόνια αργότερα, μετά ένα μεταπτυχιακό Ιστορίας στη Σορβόννη κι έναν χρόνο στο Εργαστήριο Συγκριτικής Eθνολογίας και Κοινωνιολογίας στη Ναντέρ, κατάφερα να μπλέξω με τον Sperber. Σε όλη τη διαδρομή, από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» προς την Αθήνα, δεν σταμάτησε να με ρωτάει για την κατάσταση στην Ελλάδα. Την επομένη παρακολούθησα τη διάλεξή του, που άνοιξε το συνέδριο, με θέμα «Επιστημική επαγρύπνηση» (Epistemic Vigilence). 7 Οκτωβρίου, στην ταράτσα του ξενοδοχείου Τιτάνια, ο Dan Sperber μού παραχωρεί συνέντευξη. |
Κριτής
| – A, είχα κι εγώ μια νιότη! Από τα 13 μου στον αντιαποικιοκρατικό αγώνα, σε παράνομα δίκτυα που βοηθούσαν τους Αλγερινούς. Ανήκα στην αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Μετά τον πόλεμο της Αλγερίας, το 1963, δημιουργήσαμε την πρώτη Επιτροπή κατά του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Την εποχή εκείνη πίστευα ότι ήμουν προορισμένος να γίνω επαγγελματίας επαναστάτης. Μάης του ’68 |
| – Διασταυρωθήκαμε μερικές φορές την περίοδο του αντιαποικιοκρατικού αγώνα. Ωστόσο, με απογοήτευε η ανοησία αρκετών συντρόφων μου που επαναλάμβαναν αυτάρεσκα ότι «είναι προτιμότερο να έχεις άδικο μαζί με τον Σαρτρ, παρά δίκιο μαζί με τον Ραϊμόν Αρόν». Τον Μάη του ’68, ανένταχτος πλέον, μετείχα στο συντονιστικό των επιτροπών δράσης για την κατάληψη της Σορβόννης. – H πολιτική στράτευση επηρέασε την επιλογή σπουδών και τον επαγγελματικό προσανατολισμό σου; – Απολύτως! Σπούδασα κοινωνιολογία, αρχικά, στη Σορβόννη με τον Ζορζ Μπαλαντιέ (Georges Ballandier), κατόπιν ανθρωπολογία στην Οξφόρδη με τον Ρόντνεϊ Νίνταμ (Rodney Needham). Επιστρέφοντας στη Γαλλία, το 1965 άρχισα να εργάζομαι ως ερευνητής στο CNRS. Το 1969 ξεκίνησα την επιτόπια έρευνά μου, η οποία διήρκεσε συνολικά 18 μήνες, στους Ντορζέ, μια μικρή εθνοτική ομάδα στα υψίπεδα της νότιας Αιθιοπίας. Λεβί-Στρος – Και η σχέση σου με τον Κλοντ Λεβί-Στρος;– Tο 1968, όταν έγραψα το πρώτο μου βιβλίο, «Le structuralisme en anthropologie» (Seuil, 1973), παρακολουθούσα ήδη το σεμινάριό του στο CollŽge de France. Είχε τη γενναιοδωρία να μου παραχωρήσει τέσσερις συνεδρίες για να το παρουσιάσω. – Η κριτική ωστόσο που άσκησες στο έργο του σού στοίχισε κάποια σχετική απομόνωση από τη γαλλική ανθρωπολογική κοινότητα. |
Τσόμσκι |
– Τον πρωτοδιάβασα το 1964 και είχα την αίσθηση ότι αποκαλυπτόταν μπροστά μου ένας μεγάλος στοχαστής. Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς παρακολούθησα τα θερινά μαθήματα γλωσσολογίας που έδινε στο Λος Αντζελες. Ο Τσόμσκι ήταν αυτός που με επηρέασε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο την εποχή εκείνη. Εθνογραφία / Ανθρωπολογία |
– Αυτό που διαπιστώνω είναι η προϊούσα εγκατάλειψη κεντρικών στόχων της επιστημονικής έρευνας, ιδιαίτερα στα τμήματα πολιτισμικών σπουδών, η υποτίμηση της ανάγκης για σοβαρή και συστηματική εθνογραφική δουλειά, η έλλειψη θεωρητικής συγκρότησης: φοιτητές που διδάσκονται ανθρωπολογία και δεν κάνουν ανθρωπολογία, κυριαρχία του σχετικισμού, μπέρδεμα της περιγραφής με την ερμηνεία, ατέρμονη ομφαλοσκόπηση. Υπάρχουν πολλά πράγματα να γίνουν τόσο στην εθνογραφία όσο και στην ανθρωπολογία, με την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε ως δύο διακριτές επιστημονικές πειθαρχίες. Αξίες – Ποιο ρόλο παίζουν οι αξίες στην επιστημονική δραστηριότητα; – H ίδια η γνώση είναι αξία. Η επιστημονική αλήθεια αποτελεί αξία. Αν η ερώτησή σου υπαινίσσεται, π.χ., το κατά πόσον η επιστήμη μπορεί να υπηρετήσει το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη, θα σου απαντήσω ναι, έχει και η επιστήμη τη δικαιοσύνη της. Για να αλλάξουμε τον κόσμο προς το καλύτερο, θα πρέπει να τον γνωρίσουμε καλύτερα, να τον ερμηνεύσουμε καλύτερα. Μια καλή γνώση του κοινωνικού είναι προϋπόθεση όχι μόνο για μια ορθότερη επιλογή μέσων και στόχων πολιτικής δράσης, αλλά και για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων αυτής της δράσης στην κοινωνία και στον κόσμο. Οσο λάθος είναι η πίστη στην παντοδυναμία της επιστήμης, άλλο τόσο λάθος είναι η πίστη στην παντοδυναμία της πολιτικής. Οφείλουμε να διασώσουμε το πρωτογενές κίνητρο της επαναστατικής δράσης, την εξέγερση απέναντι στη δυστυχία, την αδικία, την καταπίεση, θύμα των οποίων είναι ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας, και ταυτόχρονα να διασφαλίσουμε ότι το αποτέλεσμα αυτής της δράσης δεν θα είναι μια νέα τυραννία. Ας πάρουμε την ίδια την έννοια της επανάστασης: είναι ένα μέσον για να διεκδικήσουμε έναν πιο δίκαιο κόσμο – η επανάσταση δεν μπορεί να είναι σκοπός. Στην ιστορία της ανθρωπότητας, ποιες είναι οι μεγάλες επαναστάσεις, αυτές που πέτυχαν να αλλάξουν ριζικά τον κόσμο; Είναι οι τεχνολογικές επαναστάσεις: η νεολιθική, η αστεακή (urban) επανάσταση, η βιομηχανική και η πιο σημαντική απ’ όλες, πιστεύω, αυτή που ζούμε τώρα, η πληροφορική επανάσταση, της οποίας ίσως το προανάκρουσμα ήταν η βιομηχανική. Δεν υπάρχει άλλη επανάσταση στην ιστορία που να εκδημοκρατίστηκε τόσο γρήγορα όσο η πληροφορική, και αυτή η επανάσταση δεν έχει τελειώσει. Ευρώπη / Ελλάδα |
– Τι θέλεις να πω για την Ευρώπη; Θα στο πω: Zήτω η Ευρώπη. Το ζήτημα «Ευρώπη» είναι ζήτημα αίσθησης της Ιστορίας. Ο 20ός αιώνας ήταν ένας αιώνας τρομακτικών πολέμων και μαζικών ανθρωποσφαγών. Ζήτω η Ευρώπη, λοιπόν, γιατί πρέπει να προστατεύσουμε την ειρήνη, και αυτό μόνο μια ενωμένη Ευρώπη μπορεί να το κάνει. Την ειρήνη στην Ευρώπη πρώτα – δεν ξέρω αν η Ευρώπη αρκεί από μόνη της για να προστατεύσει την παγκόσμια ειρήνη, μην ξεχνάς όμως ότι και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ξεκίνησαν από την Ευρώπη. Για την Ελλάδα, παρόλο που έρχομαι εδώ ήδη από το 1960, νιώθω ότι δεν είμαι ικανός να μιλήσω. Tι θέλεις, να σου αραδιάσω κοινοτοπίες; Πως τη λατρεύω και τα όμοια; Διαβάζω τις εφημερίδες, και είναι οδυνηρό για μένα, κι όχι μόνο για μένα, αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Το μόνο που μπορώ να σου πω είναι ότι νιώθω αλληλέγγυος. Τελεία. Πλούσιο και ευρύ συγγραφικό έργο στις κοινωνικές και γνωσιακές σπουδές Ο Dan Sperber είναι κοινωνικός και γνωσιακός επιστήμονας. Ομότιμος διευθυντής Ερευνών στο CNRS, καθηγητής στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Central European University στη Βουδαπέστη, διευθυντής του International Cognition and Culture Institute – σύμπραξη του LSE στο Λονδίνο και του Ινστιτούτου Jean Nicod στο Παρίσι (ENS, EHESS, CNRS), έχει διδάξει στο Κέιμπριτζ, στη Βρετανική Ακαδημία, στο University College του Λονδίνου, στο London School of Economics, στο Ινστιτούτο Van Leer στην Ιερουσαλήμ, στο Institute for Advanced Study του Πρίνστον, στα Πανεπιστήμια του Μίτσιγκαν, της Μπολόνια, του Χονγκ Κονγκ και του Σικάγου. Το συγγραφικό του έργο εκτείνεται σε ένα ευρύτατο φάσμα (εθνογραφία, ανθρωπολογία, γλωσσολογία, ψυχολογία, φιλοσοφία), συμβάλλοντας στην καθιέρωση ενός νέου επιστημολογικού πεδίου, των γνωσιακών σπουδών (cognitive studies), που φιλοδοξεί να ενοποιήσει σε ένα νέο παράδειγμα τη μελέτη τριών ετερογενών τύπων αντικειμενικότητας: τη φυσική αντικειμενικότητα του εξωτερικού κόσμου, τη νευρονική και πληροφορική αντικειμενικότητα του εγκεφάλου και τη λογικο-συμβολική αντικειμενικότητα της γλώσσας. Σημαντικοί σταθμοί στο έργο του –γραμμένο στα γαλλικά και τα αγγλικά– τα βιβλία: Le symbolisme en général, Hermann, 1974 (Rethinking Symbolism, Cambridge UP, 1975)), Le Savoir des anthropologues, Hermann, 1982 (On Anthropological Knowledge, Cambridge UP 1985), Explaining Culture, Blackwell 1996 (La contagion des idées, Odile Jacob, 1996). Από κοινού με τη Βρετανή γλωσσολόγο και φιλόσοφο Deirdre Wilson έγραψε το Relevance: Communication and Cognition, Blackwell 1986 – 2η αναθ. έκδ. 1995 (La Pertinence, Communication et Cognition, Minuit 1989), μια καινοτόμο θεωρία της γλωσσικής επικοινωνίας που είχε διεθνή αντίκτυπο. Το 2009 ήταν ο πρώτος που τιμήθηκε με το Prix Claude Lvi-Strauss της Γαλλικής Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Eπιστημών, το οποίο επιβραβεύει την αριστεία στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Tα άρθρα του διατίθενται ελεύθερα στο Διαδίκτυο από την προσωπική του ιστοσελίδα www.dan.sperber.fr Μια επιλογή κειμένων, αντιπροσωπευτική της διανοητικής πορείας του Dan Sperber τα τελευταία 30 χρόνια, πρόκειται να εκδοθεί από τις εκδ. Νεφέλη, σε μετάφραση και επιμέλεια του Δημήτρη Κοσμίδη. |
 |
Πρώτη δημοσίευση, με τίτλο
Πρωτοπόρος μελετητής επιστήμης και κόσμου:
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,Κυριακή 23 Οκτωβρίου
Copyright: http://www.kathimerini.gr |
