Ιδέα της ύλης

ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

(απόσπασμα)

Εκεί που τελειώνει η γλώσσα αυτό που αρχίζει δεν είναι το άφατο, αλλά η ίδια η ύλη της γλώσσας. Όποιος δεν άγγιξε ποτέ, όπως συμβαίνει στο όνειρo, αυτή τη ξυλώδη ουσία της γλώσσας που οι αρχαίοι αποκαλούσαν silva (δάσος), παραμένει δέσμιος των δικών του αναπαραστάσεων ακόμα κι όταν σιωπά.

Το ίδιο συμβαίνει και μ’ αυτούς που επανέρχονται στη ζωή αφού έχουν πέσει σε νεκροφάνεια: στην πραγματικότητα δεν πέθαναν (διότι αν πέθαιναν δεν θα ξαναζωντάνευαν) ούτε βεβαίως απελευθερώθηκαν από την αδήριτη ανάγκη να πεθάνουν κάποτε, αλλά, τελικά, απελευθερώθηκαν από την αναπαράσταση του θανάτου. Να γιατί, αν τους ρωτήσουμε τι τους συνέβη, δεν θα έχουν τίποτα να πουν σχετικά με τον θάνατο, αλλά θα βρουν υλικό για παραμύθια με νεράιδες και για ατέλειωτες αφηγήσεις, -δηλαδή για την ίδια τους τη ζωή.

IDÉE DE LA MATIÈRE

[extrait]

[…] Là où finit le langage, ce n’est pas l’indicible qui commence, mais la matière de la langue. Qui n’a jamais atteint, come en rêve, cette substance ligneuse de la langue que les anciens appelaient silva (forêt), demeure prisonnier de ses représentations quand bien même il se tait.

Il en est de même pour ceux qui reviennent à la vie après une mort apparente : en réalité, ils ne sont pas morts (sans quoi ils ne seraient pas revenus) et encore moins se sont-ils libérés de la nécessité d’avoir un jour à mourir ; mais ils se sont enfin de la representation de la mort. Voilà pourquoi, interrogés sur ce qui leur est arrivé, ils n’ont rien à dire sur la mort, mais ils trouvent matière à des fables merveilleuses et des récits sans fin, – sur leur vie.

Giorgio Agamben

Idée de la prose

ιδέα της αγάπης

ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Να ζεις στα ενδόμυχα ενός όντος ξένου, όχι για να το καταστήσεις πλησιέστερο ή να το γνωρίσεις, αλλά για να παραμείνει ξένο, αλαργινό, ακόμα κι αφανέρωτο, σε σημείο που το όνομά του να το εμπεριέχει ολάκαιρο. Κι έπειτα, μέρα με τη μέρα, ακόμα και στα δύσκολα, να μην είσαι τίποτα άλλο παρά ο παντοτινά ανοιχτός τόπος, το άφθαρτο φως στους κόλπους του οποίου αυτό το μοναδικό ον, αυτό το πράγμα, να παραμένει εκτεθειμένο εσαεί, εντοιχισμένο.

IDÉE DE L’AMOUR

Vivre dans l’intimité d’un être étranger, non pour le rendre plus proche ou le connaître, mais pour qu’il demeure étranger, lointain et même inapparent, au point que son nom le contient tout entier. Puis jour après jour, jusque dans la malaise, n’être rien d’autre que le lieu toujours ouvert, la lumière impérissable au sein de laquelle cet être unique, cette chose demeure à jamais exposée, emmurée.

Giorgio Agamben
Idée de la prose

Φθινόπωρο και άνοιξη για την ελληνική φωτογραφία

Θεσμοί, πρόσωπα και... κάμερες

Γιώργος Μουτάφης, από τη σειρά Ασυνόδευτα ανήλικα, 2009
Βραβείο Φωτογραφικών Συναντήσεων Κυθήρων στην κατηγορία «Nέoι Φωτογράφοι»

Επιστροφή από τα Κύθηρα, με το πλοίο της γραμμής. Ένα δωδεκάωρο απαγορευτικό παρέτεινε ανέλπιστα τη διαμονή. Νωπή ακόμα η γεύση από εικόνες, λέξεις και παρουσίες στις «Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων». Εργόχειρο ενός ανδρός, του Γιάννη Σταθάτου, που με νηφάλιο πάθος οραματίστηκε μια μικρή Αρλ στα νερά του Αγαίου. Τη φθινοπωρινή ρέμβη του ταξιδιού διακόπτει ο αχός της προεκλογικής Καπερναούμ.

Ολική επαναφορά στην πρωτεύουσα και αναμονή του Athens Photo Festival, του «Διεθνούς Μήνα Φωτογραφίας» που τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει θεαματική ανάπτυξη, οι κεντρικές εκδηλώσεις του οποίου μετατέθηκαν, λόγω εκλογών, για τον Νοέμβρη. Έργο κι αυτό ενός ανεξάρτητου θεσμού, του «Ελληνικού Κέντρου Φωτογραφίας» που διευθύνει ο Σταύρος Μωρεσόπουλος. Κι εδώ, όπως και στα Κύθηρα, ηχηρή η απουσία οποιασδήποτε κρατικής αρωγής.

Ο Γιάννης Σταθάτος στην έκθεση της Νατάσσας Μαρκίδου Still Lifes 2007-2009,
Μερκάτο, Χώρα Κυθήρων

Μη κρατικοί θεσμοί, με πρώτο το Μουσείο Μπενάκη, παράγουν έργο με συνέχεια και συνέπεια στον χώρο της φωτογραφίας. Και οι κρατικοί θεσμοί; Την άνοιξη έχουμε την 21η Διεθνή Φωτογραφική Συνάντηση της Θεσσαλονίκης, μετεξέλιξη της ιστορικής «Φωτοσυγκυρίας», νυν PhotoΒiennale. Με την ευθύνη του κρατικού Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, υπό τη διεύθυνση του Βαγγέλη Ιωακειμίδη. Ο τελευταίος τυγχάνει ταυτόχρονα καλλιτεχνικός διευθυντής, επί τρία συναπτά έτη, του φεστιβάλ της συμπρωτεύουσας και διευθυντής του Φωτογραφικού Κέντρου Σκοπέλου, ενός θεσμού-σφραγίδα. Την ίδια στιγμή, ο μοναδικός μόνιμος επιμελητής, με επιστημονική κατάρτιση και ακαδημαϊκούς τίτλους, του Μουσείου Φωτογραφίας, ο Ηρακλής Παπαϊωάννου, τελεί σε αναγκαστική αγρανάπαυση. Το σύνολο των στελεχών και συνεργατών του Μουσείου οδηγήθηκαν προοδευτικά σε μετάταξη, αποχώρηση ή παραίτηση, για να αντικατασταθούν από νέους εργαζόμενους, με τα γνωστά προγράμματα Stage ή ενοικιαζόμενους από εταιρείες, οι οποίοι επιπλέον παρακολουθούνται από τη διεύθυνση με κάμερες.

Καψάλι Κυθήρων

Και η περίφημη «Εθνική Πολιτική για τη Φωτογραφία»; Το προ πολλού εξαγγελθέν και μηδέποτε θεσπισθέν «Εθνικό Κέντρο Φωτογραφίας» που θα προέβαλλε την ελληνική φωτογραφία και θα μεριμνούσε για «συνέργειες» με εγχώριους και διεθνείς θεσμούς; Από την εποχή της θητείας του Θάνου Μικρούτσικου, το σχέδιο μπαινοβγαίνει απ’ τον φούρνο στην κατάψυξη. H τρίτη και τελευταία επιτροπή συγκλήθηκε επι υπουργείας Μιχάλη Λιάπη. Εκπονήθηκε πόρισμα που κι αυτό έμεινε στα χαρτιά. Συντονίστρια η Βένια Μπεχράκη, σύμβουλος του ΥΠΠΟ επί θεμάτων φωτογραφίας. Λεπτομέρεια: επί της θητείας της ως συμβούλου δύο διαδοχικών Υπουργών Πολιτισμού (Βουλγαράκη και Λιάπη), φωτογραφικά έργα της φιλοξενήθηκαν σε διεθνείς διοργανώσεις εποπτευόμενες και χρηματοδοτούμενες από το ΥΠΠΟ.

Θα τολμήσει άραγε η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ να αναμετρηθεί ουσιαστικά με την ελληνική φωτογραφία, ή μήπως να περιμένουμε μια ακόμα «χαμένη άνοιξη»;

Άννα Τατιάνα Κομνηνού, 2009
Κύθηρα-Πειραιάς με το Βιτσέντζος Κορνάρος