Saturday 9 September 2017

Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος

«ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ»






Ξέρουμε ίσως ακόμη κάτι, αυτό που κυρίως σήμερα αποσιωπάται. Ότι ο κομμουνισμός πριν καταρρεύσει είχε ήδη ηττηθεί. Είχε ηττηθεί όταν η επανάσταση έγινε αντεπανάσταση [...] ηττήθηκε όταν οι επαναστάτες κατά χιλιάδες γνώρισαν τα εκτελεστικά αποσπάσματα και τα γκουλάγκ, ηττήθηκε ο κομμουνισμός όταν οι σιμπιλητές της θεωρίας του τον μετέτρεπαν σε ενδοκόσμιο χιλιασμό που τροφοδοτούσε κοινωνικές δεισιδαιμονίες και αναχρονισμούς [...] ηττήθηκε εκεί που αντί για έκσταση και πάθος περίσσεψε η νεύρωση και ο μοντερνισμός. 

(Άγγ. Ελεφάντης, «Αριστεροί χωρίς Αριστερά», Ο Πολίτης, 115, Οκτ. 1991)




Μαθαίνω, κακορίζικε, τα μαντάτα σου, που δεν έχεις τώρα στον ήλιο μοίρα γιατί ποτέ δεν είχες μυαλό. Γιατί το μυαλό που σου’ δωσε ο Θεός το ’βαλες στη δούλεψη του Διαόλου. Κι ο Διάολος τώρα σ’ ανταμοίβει. Δεν σου ’μεινε τόπος να σταθείς και να πατήσεις κι ας είχες κάποτε τον κόσμο όλο δικό σου – ή μήπως ήτανε μονάχα στο κεφάλι σου;

Από την  ίδια κοιλιά βγήκαμε, όμως εσύ γι’ αλλού τραβούσες. Πάντα τρωγόμαστε. Άσπρο εγώ, μαύρο εσύ. Νίκησε τ’ άσπρο. Δεν το ’ξερες πως το καλό πάντα νικάει;  Το ’ξερες βέβαια μα το ’λεγες ανάποδα γιατί όλα τ’ αναποδογυρίζεις: «Καλό είναι αυτό που νικάει» κορόιδευες. Τον εαυτό σου κορόιδευες. Νίκησε τ’ άσπρο. Μονάχος απόμεινες, ή σχεδόν μονάχος. Μίζερος και γκρινιάρης, ίδιες κι οι παρέες σου· τρεις κι ο κούκκος. Ανάποδος πάντα. Όταν ήμουν κομμουνιστής μ’ έλεγες φασίστα. Ήρθε η ώρα και μπήκα στο ΠΑΣΟΚ. Γιατί σ’ αυτό έλαχε ο κλήρος ν’ αλλάξει τη μοίρα αυτού του τόπου. Κι αν δεν κληρονομήσαμε τη βασιλεία των ουρανών ιδρύσαμε τη βάση της νεώτερης λαϊκής μας κουλτούρας: Γήπεδα απογειώσεως των στεναγμών, παλλαϊκές συναυλίες ολικής αλέσεως, φουτουρισμός συν εξηλεκτρισμός, τά λέηζερ εκτόπισαν τα τανκς, η εξουσία κατάκτησε τη φαντασία και τ’ αερόστατα ανέβαινα, αδερφέ μου, κι εγώ μαζί τους, στα ψηλά, τραγουδώντας τον ύμνο της γενιάς μας: «θα σε καταγγείλω πονηρέ πολιτευτή».

Όμως εσένα πάλι τίποτα δεν σ’ άρεσε. Ούτε τα φύκια ούτε οι μεταξωτές κορδέλες ούτε οι κάθετες (κερδοφόρες έστω) καταγγελίες μου. Μ’ έλεγες μεταμφιεσμένο γιάπη ώσπου αναγκάστηκα να κόψω γέννια και μαλλιά να δω κι εγώ ποιος ήμουν από κάτω. Είχα παραχοντρήνει, πράγματι, για ραψωδός – ένας χοντρός γαλάζιος ποντικός και το τυρί μου είχε τελειώσει. Χώθηκα μέσα στην κεφαλογραβιέρα της νέας Δεξιάς. Εσύ γκρίνιαζες, εγώ απλώς ωρίμαζα. Ωρίμαζα κι ανέβαινα. Το αερόστατό μου μ’ έφερε και μ’ απόθεσε αγαπητικά στη σωστή μεριά. Τα ξαναβρήκα με τον πατέρα, μου ’γραψε κι εκείνο το οικόπεδο στο χωριό. Μόνο μ' εσένα δεν μπορώ να τα βρω. Πάντα μου γυρίζεις τις πλάτες. Και γιατί; Επειδή επέζησα; Επειδή όχι μόνο επέζησα αλλά ανήλθα κιόλας; Και δεν έμαθες ακόμα ότι «επιζώ» σημαίνει «ανέρχομαι», με όλα όσα θεμιτά και αθέμιτα υποννοεί το ρήμα; Ξέρω  πως μου απαντάς: «Μα δεν άλλαξες· πάντα τέτοιος ήσουνα». Έστω. Δεν άλλαξα. Αλλά να μην αλλάξω τουλάχιστον ούτε ρούχα; Να κάτσω να βουλιάξω με το καράβι μου; Μα ποιος ήμουν εγώ στο κάτω κάτω; ο καπετάνιος; Ένας ραψωδός ήμουνα που τώρα χόντρηνε κι αλλάζει ρούχα. Τι άλλο να ’κανα; Δεν βλέπεις, έρμε, τι γίνεται γύρω σου; Χαμός! Τα σύμβολα και τα σημεία θα κοιτάξουμε τώρα ή το φτωχό τομάρι μας; Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, τα σύμβολα αλλάζουν.

Και πώς αλλάζουν! Οι ίδιοι άνθρωποι από κυπαρίσια γίνονται αναρριχητικά. Κι όταν γκρεμίζονται τα στηρίγματα σέρνονται πάνω στα μεγάλα πτώματα παρατείνοντας την ελπίδα ώς τον εξευτελισμό της. Τα σφυροδρέπανα βουλιάξανε στο αίμα και στη λάσπη. Τι σε κόφτουν εσένα Γιέλτσιν και περεστρόικες – πράσινα και γαλάζια άλογα; Εσύ ποτέ δεν ήσουν κομμουνιστής – αφού εγώ ήμουν ο κομμουνιστής. Εντάξει. Δίκιο είχες τότε. Αν αυτό σε ικανοποιεί στο λέω σήμερα. Γιατί όμως θέλεις να έχεις και σήμερα δίκιο; Σου χαρίζω το παρελθόν, άσε μου το παρόν. Γιατί θες να ’χεις πάντα δίκιο; Ποιος είσαι; Ήμουν αριστερός, έγινα ΠΑΣΟΚ, είμαι δεξιός – δεν σε βρήκα πουθενά. Μονάχα βρίζεις το παρελθόν μου, το παρόν μου και το μέλλον μου. Εσύ ποιος είσαι; Δεν είσαι μήπως ο αδελφός μου;


Σε ξέρω καλύτερα απ’ όσο με ξέρεις. Εγώ είμαι παίκτης – χάνω ή κερδίζω. Αυτό που έχει σημασία είναι το παιχνίδι. Κερδίζω ή χάνω, κερδίζω· γιατί μου μένει πάντα η προσμονή της επόμενης παρτίδας. Εσύ έχεις χάσει απ’ την αρχή. Γιατί είσαι πιστός – και ο Θεός σου δεν υπάρχει. Κοίταξε γύρω σου επιτέλους. Πού είναι λοιπόν ο «λαός σου»; Εγώ είμαι ο «λαός» σου.
σημειώσεις, 38, Φεβρουάριος 1992

Wednesday 9 August 2017

Μακαρισμός στον Σουλτάνο (επί τη διασώσει του)





-->

Μπορώ να έχω κάνει και τα δύο: και να έχω αυτό που έχω κάνει, και να μην το έχω κάνει. Αν δεν το έχω κάνει, τότε αυτό που έχω κάνει δεν είναι καμωμένο. Εφ' όσον αυτό που έχω κάνει δεν είναι καμωμένο, έχω κάνει το μη-καμωμένο. Πώς κάνω το μη-καμωμένο, και τι είδους πράξη είναι η πράξη μου, η πράξη του μη-καμωμένου; Δεν είναι μη-πράξη. Είναι πράξη που παράγει μη-καμωμένο. Δεν είναι πράξη που αρνήθηκα να κάνω, δεν είναι πράξη αρνητική. Είναι πράξη θετική, που παρήγαγε κάτι που συνέβη αλλά δεν έγινε.

Γιατί δεν έγινε, αφού συνέβη;  Διότι αρνούμαι να έχει γίνει. Αρνούμαι να της σταθμίσω ένα προηγούμενο σημείο το οποίο, στη συνέχεια, θα είναι αφετηρία μιας άλλης πράξης. Tης αρνούμαι τη γνώση της, ενώ έχω συνείδηση της πράξης του μη-καμωμένου. Είμαι ένα υποκείμενο που αποβάλλει από τον εαυτό του την επιθυμία μιας πράξης που δεν θέλησε  να κάνει. Τι με ώθησε να κάνω εκείνο το οποίο, κάνοντάς το, ήταν σαν να μην το έκανα; Μόνο η δυνατότητα ότι μπορούσα να το κάνω.

Η δυνατότητα να μπορώ να το κάνω γέννησε την πράξη που το έκανα. Έκανα λοιπόν μια δυνητική πράξη. Από πού όμως πηγάζει η δυνητικότητα της πράξης μου; Πηγάζει από το γεγονός ότι είχα συναίσθηση της δυνητικότητάς της, αφού ήταν πράξη και όχι πάθος. Η παρουσία της δυνητικότητας είναι σχεδόν ισοδύναμη με την επιτέλεση της πράξης. Είναι το "γιατί όχι" που παρουσιάζεται συχνά στη ζωή μας. Είναι ένα μεγάλο μέρος της επιλογής. Συνήθως είναι σκεπασμένο από τον μανδύα της ρουτίνας.

Η πράξη που παράγει το μη-καμωμένο είναι στον αντίποδα της πράξης της ρουτίνας, η οποία αυτή έχει σχήμα, μεμονωμένη σημασία, ρυθμό. Η πράξη του μη-καμωμένου, όταν επιτελείται, αφήνει το άγνωστο, το οποίο αυτό στερείται σχήματος, σημασίας και ρυθμού, να εισχωρήσει μέσα στην αλυσίδα των πράξεων που γίνονται για το καμωμένο, και να δημιουργήσει ένα τίποτα. Το τίποτα αυτό απαιτεί αμέσως πολύ μεγαλύτερη ισχύ από όλα τα κάτι· τα κάτι, όσο σπουδαία και να είναι, ωχριούν μπροστά σε τούτο το στιβαρό εν τη μηδαμηνότητί του τίποτα, αυτό το κάθετο εν τη ανυπαρξία του τίποτα, αυτό το ρηξικέλευθο εν τη απραξία του τίποτα. Μετά από αυτό όλα μπορούν να υπάρχουν εν τομή, τομή του καμωμένου και του μη-καμωμένου. Η πράξη της άρνησης του καμωμένου μπορεί να γενικευθεί και όλα να θεωρηθούν με τη σειρά τους τίποτα, χωρίς αυτό να είναι ψέμα ή φρεναπάτη. Η έκταση του τίποτα μεγαλώνει και κατοικείται από μη-πράγματα. Η δυνητικότητα των πραγμάτων να είναι μη-πράγματα εγκαθίσταται στη συνείδησή μου. Διαβάζω τα πράγματα ως μη-πράγματα, και αν στραφώ προς τη συνείδησή μου, την διαβάζω και αυτήν ως μη-συνείδηση.

Συνεχίζω  να είμαι ένα υποκείμενο, με μη-συνείδηση; Συνεχίζω. Είμαι ένα υποκείμενο που βρίσκεται ανάμεσα σε μη-πράγματα· τα μη-πράγματα δεν εμπίπτουν στη συνείδηση –η μη-συνείδηση είναι εκεί για τα μη-πράγματα. Αντικείμενο όμως υπάρχει για το υποκείμενό μου: είναι ο εαυτός μου. Ακόμα και η δυνητικότητα του εαυτού μου δεν μπορεί παρά να επιβεβαιώνει την ίδρυση του εαυτού μου κάθε στιγμή. Τι απέμεινε; Το τίποτα και ο εαυτός μου. Ο εαυτός μου και το τίποτα ενυπάρχουν, το τίποτα αγκαλιάζει τον εαυτό μου και ο εαυτός μου το τίποτα, και ανάλογα με το ποιος σκεπάζει ποιον, το υποκείμενό μου ζει ή δεν ζει. Όμως, σκεπασμένος ο εαυτός μου από το τίποτα, δεν μπορεί παρά να στραφεί προς εαυτόν και μη μπορώντας να κάνει τίποτε άλλο, γιατί δεν έχει υποκείμενο –είναι η στιγμή που είναι ανυποκείμενος–, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να τον θεωρήσει μη-εαυτόν, δημιουργώντας έτσι τον μη-εαυτόν του τίποτα, το οποίο ως υποκείμενο αδυνατεί να είναι τίποτα.

Γίνεται λοιπόν υποκείμενο του τίποτα, και ο μη-εαυτός δικαιωματικά αναγορεύεται εαυτός αυτού του υποκειμένου. Ο μη-εαυτός που γίνεται εαυτός, γίνεται αντικείμενο αυτού του υποκειμένου. Λέει το υποκείμενο και το αντικείμενο είναι. Όντας το αντικείμενο και λέγοντας το υποκείμενο, η δυνητικότητα της πράξης του λέγειν γεννά το μη-τίποτα. Αλλά γεννώντας, το γεννά ως κάτι. Και τότε αυτό το κάτι προκαλεί συνείδηση, η συνείδηση τοποθετεί τον εαυτό μέσα στο υποκείμενο, και γίνεται πανηγυρικά ο εαυτός του.

Αυτός είναι ο κύκλος της αποτυχίας  και τελειώνει με ένα μακαρισμό: Μακάριοι οι αποτυχόντες ότι ου γελασθήσονται.


[επιστολή της Κλ. Μ. επ' ευκαιρία της διάσωσής μου]

Friday 28 April 2017

Πτυχές της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην εποχή των Capital Controls



Η ομάδα Personal Cinema & Collaborators, σε συνεργασία με την Europeana
Foundation και το goteo.org, ανακοίνωσαν πρόσφατα την έναρξη μιας
εκστρατείας χρηματοδότησης πλήθους στην πλατφόρμα crowdfunding του
goteo.org, στο πλαίσιο του προγράμματος #Europeana4Education.

Μετά από διεθνή ανοικτή πρόσκληση της Europeana για υποβολή
προτάσεων σχετικών με καινοτόμα εγχειρήματα στον τομέα της εκπαίδευσης,
το πρότζεκτ μας 1821 Greek Revolution History Platform, ήταν μία από τις
τρεις προτάσεις που επιλέχθηκαν, ανάμεσα σε 19 από όλη την Ευρώπη.

Στην εκστρατεία χρηματοδότησης πλήθους, που διεξάγεται από 26 Απριλίου
έως 25 Ιουνίου 2017, η Europeana συμβάλλει διπλασιάζοντας τη συνεισφορά
κάθε χρηματοδότη έως το ποσό των 100€ (μέχρι να συμπληρωθεί το ποσό
που διαθέτει για την οικονομική υποστήριξη των επιλεγμένων πρότζεκτ).

Κύριος σκοπός του έργου είναι η δημιουργία μιας διαδικτυακής πλατφόρμας η
οποία θα παρέχει σε μαθητές και εκπαιδευτικούς ένα καινοτόμο εργαλείο
προσέγγισης της ευρωπαϊκής ιστορικής κληρονομιάς, μέσω της επανάχρησης
του περιεχομένου της Europeana που αφορά την προεπαναστατική και
μεταεπαναστατική περίοδο του Ελληνικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας, η
διαδικτυακή πλατφόρμα θα λειτουργεί ως καινοτόμο διαδραστικό εργαλείο για
την προσέγγιση του γνωστικού πεδίου της ιστορίας.

Η χρηματοδότηση πλήθους (crowdfunding) είναι μια πρακτική
χρηματοδότησης ενός πρότζεκτ ή μιας επιχείρησης μέσω οικονομικής
συνεισφοράς από μεγάλο αριθμό ανθρώπων, που στις μέρες μας
πραγματοποιείται μέσω διαμεσολαβημένων εγγραφών σε πλατφόρμες στο
διαδίκτυο, αν και η ιδέα μπορεί να υλοποιηθεί και μέσω εγγραφών σε λίστες
ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, καλεσμάτων σε συμβάντα ενίσχυσης και άλλες
μεθόδους. Το crowdfunding όπως και το Peer to Peer (P2P) funding, είναι
μορφές εναλλακτικής χρηματοδότησης, που αναδύθηκαν εκτός του
παραδοσιακού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Οι εναλλακτικές αυτές μέθοδοι προσφέρουν συχνά χρηματοδοτήσεις σ’ εκείνο
τον τόπο και σ’ αυτούς που την χρειάζονται, με άλλα λόγια εκεί όπου
διαφορετικά δεν θα μπορούσε να βρεθούν πόροι από τις δεδομένες
παραδοσιακές πηγές. Επιπλέον, οι τρόποι συνεισφοράς περιλαμβάνουν και
συμμετοχή σε υπηρεσίες όπως μεταφράσεις, συμβολή σε συμπαραγωγές,
διανομή και διαμοιρασμό της ιδέας και της καμπάνιας, δημιουργώντας έτσι
την αίσθηση της κοινότητας και του «ανοίκειν».

Εργαλεία, όπως το goteo, κινητοποιούν οικονομικούς πόρους και
ανθρώπινες συνεργασίες, συμβάλλουν στην οικοδόμηση κοινότητας,
διανέμουν και δημιουργούν εγρήγορση και δέσμευση για κοινωνικοπολιτικά
αιτήματα. Επιτρέπουν συνεργασίες μεγάλης κλίμακας μεταξύ ομοτίμων,
δημιουργούν συνδέσεις και υποστήριξη μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημίων
και πολιτών και προωθούν την ανοιχτότητα της πληροφορίας και της γνώσης
για να επιτρέψουν την ανάδυση λογικών διαφάνειας και συνεργασίας αντί για
αδιαφάνεια και ανταγωνισμό.

Με έκπληξη λοιπόν διαπιστώνουμε πως για τους κατοίκους της ελληνικής
επικράτειας, οι οποίοι είναι κάτοχοι χρεωστικών ή/και πιστωτικών καρτών δεν
επιτρέπεται η συνεισφορά στην καμπάνια. Δεδομένου ότι οι καμπάνιες
χρηματοδότησης πλήθους, συμπεριλαμβάνονται στην κατηγορία που
εξαιρείται από τη μερική άρση των capital controls και συγκαταλέγεται στην
αποκλεισμένη κατηγορία "φιλανθρωπικοί σκοποί", μαζί με τις αγορές
κοσμημάτων, τα online MMO (βιντεοπαιχνίδια), τα στοιχήματα σε ιστότοπους
του εξωτερικού κ.λπ. Την ίδια στιγμή, επιτρέπεται η συνεισφορά στην
καμπάνια στο goteo.org μέσω Paypal, με την προϋπόθεση ανοίγματος
λογαριασμού στη συγκεκριμένη εταιρεία και πληρωμής του αντίστοιχου
κομίστρου. Κάτι που επιπλέον καθιστά δυσχερή την χρηματοδότηση από
οποιονδήποτε θέλει να συνεισφέρει, αλλά δεν επιθυμεί να ανοίξει λογαριασμό
στο Paypal.

Εγείρεται λοιπόν ένα ζήτημα καταστρατήγησης του δικαιώματος ελεύθερης
συμμετοχής των ελλήνων πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε
πρωτοβουλίες που αφορούν τον πολιτισμό και την εκπαίδευση, οι οποίες
μάλιστα δεν αποσκοπούν στο κέρδος, αλλά διέπονται από τη λογική των
Creative Commons και των ανοιχτών αδειών.

Σε μια συγκυρία όπου στην Ελλάδα αναλαμβάνονται νομοθετικές
πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας
και των καινοτόμων εγχειρημάτων στον χώρο της ψηφιακής παραγωγής, η
διαιώνιση αυτών των περιοριστικών μέτρων στη χρηματοδότηση πλήθους
που επιβάλλουν τα capital controls δεν δυσχεραίνει μόνο την επιτυχή έκβαση
της συγκεκριμένης καμπάνιας αλλά λειτουργεί ανασχετικά στη δυναμική
παρουσία κάθε ελληνικού καινοτόμου εγχειρήματος στον ευρωπαϊκό χώρο.
Σε μια πιθανή προέκταση του προσδορισμού της χρηματοδότησης από το
πλήθος για το πλήθος, όπως υπαγορεύει η λογική των capital controls, θα
μπορούσε να συμπεράνει κανείς πως η φιλανθρωπία είναι μια αδιαφανής
πράξη. Είναι όμως η χρηματοδότηση από το πλήθος φιλανθρωπία;

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρότζεκτ 1821 Greek Revolution History
Platform, για την υποστήριξη και διάδοση της καμπάνιας μας, επισκεφθείτε τη σελίδα μας
στο Goteo: http://goteo.cc/1821
Eπικοινωνία και πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
email: 1821theplatform@gmail.com
facebook: https://www.facebook.com/1821-the-platform-1049390971871537/
twitter: @1821theplatform
website: http://personalcinema.org/